***2
•رویکردهای مختلف به اندازه گیری بهره وری
بهره وری از سه دیدگاه
• اقتصادی،
•مهندسی صنایع
• و مدیریت قابل بحث است که رویکردهای مهندسی صنایع و مدیریت قدری به هم نزدیک بوده اما رویکرد اقتصادی سمت و سویی مجزا از ایندو دارد.
***3
رویکرد اقتصادی به بهره وری
رویکرد غالب در ادبیات اقتصادی بهره گیری از دو عامل سرمایه و نیروی کار جهت تأمین ورودیهای فرایند است و به همین علت در اکثر معادلات اقتصادی تولید تابعی از ایندو عامل در نظر گرفته می شود:
Q = f (L,K)
L = نیروی انسانی (کار)، K = سرمایه ، Q = میزان تولید
اقتصاد دانان بهره وری عوامل تولید را میزان تأثیر گذاری آنها بر سطح تولید می دانند. بر این اساس، بهره وری یک عامل تولید، بامیزان تأثیرگذاری افزایش آن بر سطح تولید سنجیده می شود. بدین ترتیب، بهره وری عوامل تولید را می توان تولید متوسط یا تولید نهایی آنها دانست. در مورد نیروی کار داریم:
***4
•بهره وری با رویکرد اقتصادی
•ذکر این نکته الزامی است که در ادبیات اقتصادی ،بیشتر کارایی اقتصادی محاسبه و بررسی می شود تا بهره وری. کارایی اقتصادی عبارتست از نسبت میزان محصول قابل استفاده به نسبت میزان منابع تولیدی که برای تولید آن محصول به کار رفته است.
•کارایی هر روش تولیدی بر حسب ارزش محصول به دست آمده در ازاء ارزش هر واحد از منابع تولید به کار رفته اندازه گیری می شود. به بیان ساده:
•هر قدر ارزش پولی محصول به دست آمده در ازاء یک واحد پول از منبع تولید بیشتر باشد ، کارایی اقتصادی نیز بیشتر خواهد بود.
***7
•انواع کارایی
کارایی فنی:
کارایی فنی میزان توانایی یک بنگاه برای حداکثر سازی میزان تولید با توجه به منابع و عوامل تولید مشخص شده است. به عبارت دیگر میزان توانایی تبدیل ورودی هایی مانند نیروی انسانی، ماشین آلات،و ... به خروجی ها در مقایسه با بهترین عملکرد، توسط کارایی فنی سنجیده می شود.
کارایی تخصیصی:
این کارایی بر تولید بهترین ترکیب محصولات با استفاده از کم هزینه ترین ترکیب ورودی ها دلالت می کند. پاسخگویی به این سوال که : آیا قیمت ورودی های مورد استفاده به گونه ای است که هزینه تولید را حداقل کند؟“ بر عهده این کارایی می باشد.