***2
نیروی الکتریکی
دید کلی
چرا وقتی لباس پلاستیکی را از تن خود در میآورید لباس به تن شما می چسبد؟
چرا بعد از شانه نمودن سر ، شانه میتواند خردههای کاغذ را بلند کند؟
چرا بعد از راه رفتن روی فرش ، اگر به دستگیره در دست بزنید به دست شما شوک وارد میشود؟
اینها نمونههایی از نیرویی هستند که از بسیاری جهات شبیه به نیروی گرانشی است. زیر ظاهرا از راه دور و از طریق خلا اثر میکند. اگر شانهای را به سر خود بزنید و آن را به توپ پینگ پنگ آغشته به گرافیت آویزان نزدیک کنید، شانه توپ را از فاصلهای جذب میکند. اما این نیرو از نوع گرانشی نیست زیرا خیلی قویتر از آن است. جاذبه گرانشی بین توپ پینگ پنگ و شانه به قدری ضعیف است که قابل آشکارسازی نیست. برای اینکه نیروی گرانشی آشکار سازی شود، جسمی در اندازه کره زمین یا ماه لازم است.
نیروی جدید یک خاصیت موقتی دارد. زیرا اگر بعد از شانه زدن مدتی صبر کنید، احتمالا اثر این نیرو ناپدید خواهد شد. برای اینکه شانه توپ را جذب کند باید بار الکتریکی به آن داده شود. اگر توپ را به شانه باردار شده نزدیک نمایید، توپ از شانه دور خواهد شد. یعنی بین شانه و توپ نیروی دافعه وجود دارد و این چیزی است که هرگز در نیروی گرانشی دیده نشده است. اگر دو شانه باردار را به هم نزدیک کنید هدیگر را دفع خواهند کرد.
برهمکنش انواع بار الکتریکی
بارهای همنام همدیگر را دفع میکنند. نیرویی که این نوع بارها بر هم وارد میکنند، از نوع دافعه است. اگر دو جسم را با میله شیشهای یا هر دو با میله پلاستیکی باردار کنیم همدیگر را دفع میکنند.
بارهای غیر همنام همدیگر را جذب میکنند. نیرویی که این نوع بارها برهم وارد میکنند از نوع جاذبه میباشد. اگر یکی از اجسام را با میله شیشهای و دیگری را با میله پلاستیکی باردار کنیم همدیگر را جذب خواهند کرد.
***4
مقاومت معادل
فرض کنید که این مقاومتها بصورت متوالی یا سری در مدار قرار گرفتهاند و ما میخواهیم مقاومت معادل این مدار را پیدا کنیم.
ابتدا یادآوری میکنیم که مقاومت معادل ، مقاومتی است که میتواند جایگزین سه مقاومت شده و نقش آنها را در مدار بازی کند. چون مقاومتها به صورت سری یا متوالی قرارگرفتهاند، لذا مقدار جریانی که از هر یک از مقاومتها عبور میکند، برابر بوده و مجموع اختلاف پتانسیل دو سر هر یک از مقاومتها با اختلاف پتانسیل اعمال شده به دو سر ترکیب آنها برابر خواهد بود. به این ترتیب ، اگر رابطه بین جریان ، اختلاف پتانسیل و مقاومت هر مقاومت را نوشته و رابطه اختلاف پتانسیل کل ترکیب با اختلاف پتانسیل دو سر هر یک از مقاومت ها را بنویسیم، به این نتیجه میرسیم که مقاومت معادل برابر با مجموع سه مقاومت خواهد بود. یعنی اگر مقاومت معادل را با R_eq نشان دهیم، در ا
فرض کنید مداری داریم که از یک منبع نیروی محرکه الکتریکی و سه مقاومت به اندازههای R_1 و R_2 و R_3 که به صورت موازی به هم وصل میشوند، تشکیل شده است. هچنین فرض کنید که جریان کل تولید شده توسط منبع i باشد. طبیعی است که در این حالت جریان کل برابر با مجموع جریانهای گذرنده از هر مقاومت خواهد بود.
***5
مقاومت الکتریکی
تقریباً تمام مدارهای الکترونیکی برای عملکرد صحیح به مقاومت احتیاج دارند. مقاومتها امکان کنترل جریان و یا ولتاژ ارائه شده را فراهم میکنند. به عبارت دیگر میتوان گفت قطعه مقاومت، قطعهای است که در موارد مختلفی از قبیل محدود کردن ولتاژ و جریان و همچنین تقسیم ولتاژ و جریان استفاده میشود. ساختار مقاومت مورد استفاده در تعیین مشخصههای الکتریکی آن مفید واقع میشود. در هر مداری باید موارد زیر را برای مقاومتها مد نظر داشت:
مقدار مقاومت
توان قابل تحمل
تلرانس
ضریب حرارتی
ایجاد نویز
پایداری
زمانی که جریان الکتریکی از داخل یک رسانا عبور میکند با مقاومتی مواجه میشود. رابطه مقاومت با جریان و ولتاژ از طریق قانون اهم بیان میشودکه یک رابطهٔ خطی است : V = RI
R: مقاومت بر حسب اهم . V: ولتاژ بر حسب ولت . I: جریان عبوری بر حسب آمپر .
البته باید توجه داشت که مقاومت وابسته به مدار نیست و فقط به جنس و شکل ماده بستگی دارد. قانون اهم را قانون مداری مقاومت میخوانند اما رابطه فیزیکی مقاومت به شکل زیر است:
R=ρl/A
که ρ مقاومت ویژهٔ ماده، l، طول رسانا و A، سطح مقطع آن است.