***1
هدف کلی این درس آشنایی با انواع آرایشهای لفظی و معنوی کلام ادبی و تشخیص نوع آرایه موجود در آن کلام میباشد.
در این درس نخست به تعریف بدیع لفظی و معنوی میپردازیم و بعد به موضوعات مربوط به آرایش کلام ادبی اعم از تشبیه، سجع، تکرار، تمثیل و... به گونهای که «دانشجویان عزیز بتوانند با یادگیری آنها، مصداق آنها را در متون ادبی بیابند.
***3
بدیع مطالعه در ابزار و شگردها و فنونی است که باعث ایجاد موسیقی کلام میشوند (در نثر) و یا موسیقی کلام را افزونتر میکنند (در شعر)
***5
اجزاء کلام به وسیله رشتهای از تناسبات و روابط لفظی یا معنایی به یکدیگر گره میخورند و شبکهای منسجم از ارتباطات آوایی یا معنایی پدید میآید که بدان کلام ادبی میگویند.
***6
دو کس مردند و حسرت بردند: یکی آن که داشت و نخورد و دیگر آن که دانست و نکرد.» آنچه در این کلام سعدی، موسیقی ایجاد کرده است هماهنگی بین کلمات است که اصطلاحاً بدان سجع گویند
***7
آنچه در این کلام، موسیقی را افزونتر کرده است. ترادف صامت «چ» در آغاز کلمات چمان و چرا و چمن است که باعث شده است علاوه بر وزن، موسیقی دیگری هم در کلام ایجاد شود.
***8
به ابزاری که موسیقی کلام را به وجود میآورند و یا افزون میکنند و بین اجزاء کلام روابط هنری به وجود میآورند اصطلاحاً «صنعت بدیعی» میگویند
***9
بحث در ابزاری (صنایعی) که موسیقی لفظی کلام را افزون میکنند یا به وجود میآورند موضوع «بدیع لفظی» است
***10
مطالعه در ابزاری که موسیقی معنوی کلام را به وجود میآورد موضوع «بدیع معنوی» است