***1
معرفی و راهنمایی کلی طرح درس «تاریخ ادبیات (1) و جایگاه آن در میان درسهای دیگر:
هدف کلی این درس آشنایی با ادبیات و تاریخ آن از زمان پیدایش آثار مربوط به آن تا قرن چهارم هجری است. موضوع اصلی این درس تعریف و هدف ادبیات و تاریخ پیدایش آن و بررسی انواع متون ادبی هر دوره تاریخی و پیدا کردن قانون حاکم بر چگونگی پیدایش و تحول آثار ادب فارسی.
***3
ادب به همه افعال پسندیدهای گفته میشود که از نفس صادر میگردد و فرق آن با اخلاق در این است که اخلاق، هم به افعال پسندیده و هم به افعال ناپسند اطلاق میگردد.
***4
دیرباز فنون مربوط به ادب را فنون ادبیه یا علوم ادبیه گفتهاند و مجموع فنون ادبیه را ادبیات نام دادهاند. قدما در تعداد فنون ادبی اختلاف دارند. بعضی آن را هشت فن و برخی بیشتر دانستهاند.
***5
ادبیات در اصل جمع ادبیه است. با حذف موصوف آن (فنون یا علوم)، ولی عاده ً در فارسی آن را جمع .ادب به کار بردهاند.
***6
ادیب در آن روزگار به کسانی گفته میشد که از همه دانشهای ادبی یا بیشتر آنها کمابیش آگاهی داشت.
به تعبیر عام ادبیات معنای وسیعی دارد و بسیاری از آثار علمی و فکری را شامل میشود. اما به تعبیر خاص، ادبیات به معانی گوناگون به کار میرود
***7
اثر ادبی سخنی است که اندیشه و احساس و تجربه گوینده یا نویسنده را آمیخته با تخیّل هنرمندانه بیان کند. وسیله آفرینش اثر ادبی کلمهها و جملهها، یعنی زبان است.
***8
شاعر یا نویسنده هنگامی میتواند اثری ادبی بیافریند که خود شادیها، رنجها، آرزوها، ناکامیها و فراز و نشیبهای زندگی را آزموده باشد. به همین سبب اثر ادبی در ظاهر بیانگر عاطفه، اندیشه و تجربه یک نویسنده یا شاعر است.