***2
لف و نشر
توضیح: آوردن دو یا چند واژه است در بخشی از کلام که توضیح آنها در بخش دیگر آمده است .
رابطه: لف و نشر، « مفعول وفعل » ، « فاعل وفعل » ، « مشبه و مشبه به » ، « مسند الیه و مسند » ، « اسم و متمم » ، « اسم و صفت » و ... است .
لف ونشر دو گونه است :
اگر نشرها به ترتیب توزیع لف ها باشد « مرتب » نامیده می شود . و اگر چنین نباشد « مشوش : به هم ریخته » است .
لف ونشر مرتب هنری تر از مشوش است . موسیقی معنوی که از لف ونشر حاصل می شود به دلیل در گیری ذهن برای یافتن ارتباط لف ونشر هاست .
***3
نمونه
این نور چشم مستان ، در عین انتظارم چنگی حزین و جامی بنواز یا بگردان
بنواز و بگردان فعلهای این مصراع اند .
چنگی حزین مفعول بنواز و جامی مفعول بگردان است .
درمصراع دوم نخست دو مفعول ( چنگی حزین و جامی ) بیان شده و در پی آن دو فعل ( بنواز و بگردان ) آمده است واین تشخیص که کدام فعل از آن کدام مفعول است به عهده ی مخاطب گذاشته شده است .
***4
ای شاهد افلاکی در مستی و در پاکی
من چشم تو را مانم تو اشک مرا مانی
در این بیت دو تشبیه به کار رفته است .
دو وجه شبه در مصراع اول و بقیه ارکان تشبیه در مصراع دوم آمده اند .
در این مثال چون لف اول (در مستی) به نشر اول ( من چشم تو را مانم ) و لف دوم ( در پاکی ) به نشر دوم ( تو اشک مرا مانی ) باز می گردد و لف ها به ترتیب نشرهاست ، آن را مرتب می خوانیم
***5
آن نه زلف است و بنا گوش که روز است و شب است
و آن نه بالای صنوبر که درخت رطب است
در مصراع اول این مثال ، دو تشبیه آمده است .
« زلف » به « شب » و « بنا گوش » به « روز » مانند شده است .
دو مشبه با هم و دو مشبه به با هم ذکر شده تا خواننده با تامل این همانندی را دریابد .
دو مشبه لف هستند و دو مشبه به نشر .