***3
گمرک سابقه‌ای به قدمت تاریخ دارد. بهتر است این مطلب را اینگونه بیان کنیم که گمرک نیز مانند بسیاری از سازمانها که هر اجتماع کوچک یا بزرگی در بدو پیدایش به وجود آن نیازمند بوده است، ایجاد گردیده است و به تدریج که احتیاجات دیگری مطرح شده سازمان یا سازمانهای جدیدتر در سطح ملی یا بین‌المللی مطابق آنچه امروز شاهد آن هستیم، به وجود آمده است. در واقع قراین نشان می‌دهد هرکجا مبادله بازرگانی بوده این تشکیلات یا به طور کلی گمرک وجود داشته است
***4
گمرک دستگاه نظارت و وصول حقوق و عوارض ورودی بر ارزش CIF کالا است برای کنترل واردات و صادرات و انحصارات هر کشور و وسیله‌ای برای نظارت در بازرگانی خارجی و یکی از منابع درآمد دولت ها است. حقوق گمرکی یک گونه مالیات غیرمستقیم است.
گمرک مجری سیاستهای دولت
§سیاستهای حمایتی: حمایت از صنایع داخلی
•سیاستهای حمایتی تعرفه‌ای (حقوق گمرکی سود بازرگانی)
•سیاستهای غیر تعرفه‌ای: (ممنوع‌الورود کردن کالا مشروط کردن ورود کالا سهمیه کردن ورود کالا)
§سیاستهای درآمدی: (گرفتن تعرفه جهت تأمین بخشی از بودجه)
§سیاستهای ارشادی: (فرهنگی سیاسی)
کشور 129 گمرک اجرایی وجود دارد
***5
واژه‌ها و اصطلاحات گمرکی
انجام تشریفات ترخیص کالاهای وارداتی و همچنین صدور کالا از کشور براساس قانون امور گمرکی و آئین نامه اجرائی آن منوط به تنظیم اظهار نامه گمرکی و تسلیم آن به گمرک می‌باشد. اظهار کننده موظف است اسناد لازم را از قبیل سیاهه خرید، گواهی مبدأ، اسناد بانکی و سایر مجوزهای مورد نیاز که مقررات و قوانین مربوطه تعیین نموده است به اظهارنامه منضم نماید.
تشریفات ورود و صدور کالا
براساس قانون مقررات صادرات و واردات کالاهای صادراتی و وارداتی به سه گروه زیر تقسیم گردیده است:
کالای مجاز: کالایی است که صدور یا ورود آن با رعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز ندارد.
کالای مشروط: کالایی است که صدور یا ورود آن با کسب مجوزهای مربوطه امکان‌پذیر می‌شود.
کالای ممنوع: کالایی است که صدور یا ورود آن به موجب شرع مقدس اسلام و یا به موجب قانون ممنوع می‌باشد.
حقوق گمرکی: حقوق گمرکی که خود یک نوع مالیات غیرمستقیم محسوب می‌گردد عبارت است از وجوهی که به موجب جدول تعرفه گمرکی از کالاهای ورودی دریافت می‌گردد و برای توسعه اقتصادی و حمایت از صنایع داخلی می‌باشد که توسط مصوبه هیئت دولت به مجلس پیشنهاد و قوه مقننه آنرا تعیین می‌نماید.
سود بازرگانی: سود بازرگانی یک نوع مالیات غیر مستقیم است و عبارت است از وجوهی که طبق تصویبنامه هیئت وزیران به استناد قانون تجارت خارجی ، قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات از برخی کالاهای وارداتی اخذ می‌گردد و هرگاه دولت لازم بداند به منظور حمایت از تولیدات صنایع کشور میزان آن را تغییر می‌دهد.
هزینه‌های گمرکی: هزینه‌های گمرکی وجوهی هستند که میزان و چگونگی وصول آنها با تصویب هیئت وزیران برای تخلیه ، باربری ، صفافی (بارچینی) ، بارگیری ، انبارداری ، آزمایش ، تعرفه‌بندی کالا، کارشناسی ، بدرقه کالا ، خدمات فوق‌العاده و نظایر آن، توسط گمرک وصول می‌شود.