***1
مقدمه
در رشته ظاهراً جوان شهرسازی رسم و روال بر این است که دو گروه نقشه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
گروه اول
نقشه هایی در دو سه مقیاس از منطقه‌ای که شهر و پیرامون را فرا می‌گیرند و پس از آن نقشه‌های بزرگ مقیاس‌تری که جزئیات وضع موجود و عوارض موجود بر روی زمین اعم از طبیعی (Natural details) یا ساخت بشر Cultural details را نشان می‌دهند این گروه نقشه را اصطلاحاً نقشه‌های کاربری زمین در زمان حاضر (Existing land use maps) نم می‌گذارند اصالت ودقت این نقشه‌ها متناسب با مقیاس آنها تاثیری عمده بر موفقیت‌ها یا مشکلات شهرسازان داشته است.
گروه دوم
نقشه‌های پیشنهادی هستند که آنها نیز کاربری زمین را پس از اجرا دگرگون می‌کنند و اصطلاحاً نام proposed land use maps می‌گذارند.
در گروه اول «مادر نقشه‌ها» نقشه‌های توپوگرافی هستند که چون در کاربردهای شهرسازی مقیاس آنها بزرگ است گروهی آنها را «پلان توپوگرافی» نام می‌نهادند سخن از توپوگرافی یعنی چهره واقعی هندسی زمین شامل رودخانه‌ها کانال‌ها مسیل‌ها، مزارع یا باغات ودرخت‌ها، راه‌ها، پل‌ها تپه ماهورها و کوه‌ها و... همچنین
***2
ساختمان‌های پیوسته شهری، دهکده‌ای یا منفرد و سایر عوارض طبیعی می‌شوند که اخیراً به آنها عوارض فضایی، محیطی، فیزیکی نیز می‌گویند همه این عوارض با دقت‌های استاندارد شده‌ای که مقیاس‌ها دیکته می‌کنند باید در نقشه‌ها منعکس و مندرج باشند.
در مقیاس‌های چندگانه مربوط به شهرسازی، این دقت‌های هندسی از درجات بالا هستند چه در مختصات مسطحاتی (xها و yها) و چه ارتفاعاتی (zها یا hها) نیاز به توضیح نیست که فراهم بودن این نقشه‌ها حداقل از 1:500 و 1:1000 و 1:2000 و 1:2500ها و آنگاه 1:5000 و 1:10000 برای شهرسازان اساس کار است و بدون حضور و وجود آنها شهرسازی در مسیر فنی خود متوقف می‌شود و بی‌جهت نیست که رشته‌های شهرسازی در ابعاد وسیع و کامل آن از جمله سفارش دهندگان و مشتریان درجه اول نقشه‌برداران وسازمان‌های نقشه‌برداری هستند و در رده کاربران بی‌شمار نقشه با گروه نظامی و عمران محیط و چند رشته دیگر کوس رقابت می‌زنند.
ضمناً در دقت‌ها و کیفیت‌ها (به دلیل نقشه‌شناسی) سخت‌گیر و مشکل‌پسند نیز هستند که خود خدمتی بزرگ علمی و فنی در جهت اعتلا و ارتقای کیفیت نقشه‌ها در هر کشور است بر لزوم توپوگرافی کامل در اولین نقشه‌هایی که برای طرح کلی در اختیار شهرسازان قرار می‌گیرد تکیه
***3
کنیم هیچ شهرساز با تجربه‌ای بدون توجه به توپوگرافی درونی و برونی منطقه کار خود نه مداد بر کاغذ می‌گذارد و نه بر صفحه کلید کامپیوتر انگشت می‌زند ارتباطات پیرامونی چیست و چه خواهد بود؟ نقاط و گره‌های کور و تراکم کجاست؟ سیل‌ها از کجا می‌آیند؟ عملیات خاکی چه خواهد بود؟ فضای سبز و حریم تنفس‌های کودکان چه خواهد شد؟ کودکستانی‌ها و مدرسه‌روها به کجا می‌روند؟ و ده‌ها سوال دیگر که مولفه مهمی از این سوالات را توپوگرافی زمین پاسخ می‌دهد.
اما بهتر است در همین ابتدا اشاره کنیم که در همین نقشه‌های توپوگرافی «پلان‌های مادر» چندین لایه اطلاعات مهم مربوط به زمین غیبت دارند (که البته GISها و LISها این مشکل را نیز حل کرده‌اند چون نقشه‌ها را از دو بعدی بودن کاغذ به چند بعدی بون با لایه‌های زیاد و شفاف تغییر داده‌اند).
من باب مثال، لایه خاک‌ها و جنس خاک‌ها (soil) تا عمق اندکی که مربوط به ریشه‌ها و آبیاری‌ها و زهکشی‌ها می‌شود لایه زمین‌شناسی‌ها (Geology) که اعماقی بیش از لایه خاک‌ها را فرا می‌گیرد و لایه فیزیک زمین (Geophysics) که حوزه فعالیتش از زمین‌شناسی ژرف‌تر است یا... .
در این مقطع به همین اشاره بسنده می‌کنیم که از نقشه‌های توپوگرافی چه خدماتی برمی‌آید نگاره‌های 7-1 و 7-2 دونمونه از نقشه‌های
***4
توپوگرافی را ارائه می‌دهند در همین نقشه های توپوگرافی، اگر به هنگام باشند شعاع دید و عمل شهرسازی ها از اثرات محیطی طوفان و باد و باران و مناطق صنعتی و کشاورزی و... و برداردهای متقابل با پدیده‌های ثابت و متغیر محیط، وسعت بیشتری خواهد داشت