پایان نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد روان شناسی بالینی
***3
بیان مسئله
رفتارهای اجتماعی بر تمامی جنبه های زندگی کودکان و نوجوانان سایه می افکند و بر سازگاری و شادکامی بعدی آنها تأثیر میگذارد. توانایی فرد از نظر کنار آمدن با دیگران و انجام رفتارهای اجتماعی مطلوب، میزان محبوبیت او را میان همسالان و نزد معلمان، والدین ودیگر بزرگسالان مشخص میکند. میزان توانایی فرد در مهارتهای اجتماعی به طور مستقیم به رشد اجتماعی فرد و کمیت و کیفیت رفتارهای اجتماعی مطلوبی که از؛ خود نشان میدهد، مربوط می شود (متسون ،1384). نقص شنوایی و بینایی از مهمترین نقایص حسی هستند که فرآیند اجتماعی شدن را تحت تأثیر قرار می دهند. اهمیت شنوایی در حدی است که اگر میزان ناشنوایی چندان هم شدید نباشد، باز می تواند در همه جنبه های رشد زبان تأثیر بسزایی داشته باشد. گروه نسبتاً بزرگی از مربیان افراد ناشنوا معتقدند که تعداد زیادی از مسائلی که در زمینه روابط اجتماعی برای ناشنوایان به وجود می آید در اصل معلول نقایصی است که در تکلم آنان وجود دارد.
***4
کودک ناشنوا به طریقی با کودک عادی متفاوت است. چنین کودکانی از لحاظ تفکر، دیدن، شنیدن،اجتماعی شدن حرکات و به ویژه صحبت کردن تفاوتهای زیادی با کودک عادی دارند؛ اما تعداد زیادی از این کودکان در بیشتر جنبه ها به جای این که متفاوت باشند، معمولی و بهنجارهستند (کاکاوند،1385). اسبلیو گوارا (2013) مهارت اجتماعی را مترادف با سازگاری اجتماعی میدانند از نظر آنها مهارت اجتماعی عبارت است از توانایی ایجاد ارتباط متقابل با دیگران در زمینه ی خاص اجتماعی به -طوری که در عرف جامعه قابل قبول و ارزشمند باشد. فقدان مهارت های اجتماعی کافی میان افراد دارای آسیب بینایی و شنوایی ممکن است مشکلات زیادی از قبیل انزوای اجتماعی، افسر دگی، مشکلات روانی -اجتماعی متعدد و. . . را بهوجود آورد. در نتیجه برای این افراد که از مهارت های اجتماعی ضعیفی برخوردارند آموزش صحیح به منظور کمک به بهبود مهارت ها به نحوی که بتوانند از تعاملات اجتماعی لذت ببرند و نسبت به خود احساس خوبی داشته باشند، الزامی به نظر میرسد(گلدستین ،2004). یکی از مسائلی که به نحوی تاثیر پذیر از مهارت اجتماعی است سبک های هویت خواهد بود. اریکسون هویت را به عنوان پیشرفت مهم شخصیت و گامی مهم به سمت تبدیل شدن به بزرگسال ثمربخش و خوشحال، تشخیص داد و تعارض روان شناختی نوجوانی را هویت در برابر سر درگمی نقش نامید. نتایج موفقیت آمیز مراحل قبلی، زمینه را برای حل مثبت این تعارض آماده می کنند(برک ،2008)
***5
اریکسون یک تئوری رشد در طول عمر پیشنهاد کرده که شامل هشت مرحله است، هر مرحله با یک ناسازگاری مرکزی مشخص شده و افراد نیاز به برخورد کردن با ناسازگاری دارند(اریکسون ،1968). احساس هویت به عنوان مهم ترین رویداد مرحله ی نوجوانی متأثر از همانندسازی با والدین است. نحوه ی رفتار والدین با عنایت به نگرشی که در فرزندان خود به وجود می آورند، در هویت آن ها تأثیر خواهد داشت (اریکسون،1968). ریچ و شاختر (2011) نیز بر نقش مهم مدرسه و معلم در هویت یابی دختران دبیرستانی تأکید می کنند. در دوره ی نوجوانی، افراد به رفاقت و دوستی با همسالان خود، اهمیت زیادی می دهند و از مصاحبت با آنها، حتّی در بعضی موارد از مصاحبت با خانواده هم بیشتر لذّت می برند(حسینی،1385) مواجهه ی نوجوانان با عقاید و ارز شها، از طریق تعامل با انواع همسالان گسترش می یابد. دوستان صمیمی با حمایت کردن عاطفی از همدیگر و تأمین الگوهای نقش تشکیل هویت، در کاوش گزینه ها به یکدیگر کمک می کنند(برک،2008). از طرف دیگر تحول و پیشرفت هویت باعث کم شدن فشار همسالان در نوجوانان می شود(ریک ،2011). بنابراین محقق در پی پاسخ به این سوال است که آیا سبک های هویت و مهارت های اجتماعی در دانش آموزان دختر دبیرستانی نابینا و نا شنوا متفاوت است؟
***6
اهمیت و ضرورت پژوهش
نابینایی و ناشنوایی می تواند اختلالات روانی و مشکلات اجتماعی ، خانوادگی به همراه داشته باشد و برای فرد ، جامعه و خانواده مشکلات بسیاری به وجود آورد بنابراین لزوم آموزش مهارت های اجتماعی و بررسی میزان تأثیر این مهارت بر بهبود عملکرد این افراد به وضوح احساس می شود. مطالعه در زمینه رفتارهای اجتماعی و انطباقی کودکان نابینا در ایران قلیل است. به منظور شناخت مشکلات سازگاری و کمک به پیشرفت رفتارهای انطباقی کودکان نابینای ایرانی پژوهش مذکور در زمینه تشخیص مهارتهای اجتماعی نابینایان ضروری است. در این راستا هدف پژوهش بررسی مهارت اجتماعی و مشکلات رفتاری کودکان نابینای مشغول به تحصیل در مقطع ابتدایی با استفاده از مقیاس روش درجه بندی مهارت اجتماعی و تعیین خصوصیات روان سنجی این مقیاس برای استفاده های تشخیصی و درمانی کودکان نابینا در زمینه مهارتهای اجتماعی است.