***2
مقدمه:
لینوکس نام یک سیستم عامل رایانه ای است که معروفترین مثال بارز نرم افزار آزاد و توسعه به روش اُپنسورس(متن باز) شناخته میشود. اگر بخواهیم دقیق باشیم فقط باید هسته لینوکس را لینوکس بنامیم اما به طور معمول این کلمه به سیستم عاملهای یونیکس مانندی (گنو/لینوکسی) اطلاق میشود که بر مبنای هستهٔ لینوکس و کتابخانهها و ابزارهای پروژه گنو ساخته شدهاند. به مجموعهای از نرمافزارهای بنا شده بر اجزای گفته شده توزیع لینوکس(linux distribution) میگویند که به طور معمول شامل ابزارهای توسعه نرم افزار، پایگاه های داده، سرویس دهنده های وب مثل آپاچی و محیط های رومیزی مثل گنوم و کی دی ای و مجموعههای اداری مثل اُپن آفیس هستند.
***4
لینوکس که در زمنیۀ کاربردش در سرورها بسیار مشهور است ، توسط ادغاماتی نظیر Dell ، هولت پاکارد، Sun Micro system, Red Hat, Oracle corporation, Novel, IBM حمایت می شود.
لینوکس به عنوان یک سیستم عامل برای میزان وسیعی از سخت افزارهای کامپیوتری به کار می رود، نظیر کامپیوترهای Desktop ، ابر کامپیوترها ، سیستم های بازی ویدئویی نظیر پلی استیشن 2 و پلی استیشن 3 ، بازی های arcade متعدد و دستگاه های تعبیه شده نظیر تلفن های همراه و ردیاب ها.
***5
تاریخچه
در سال ۱۹۸۴ میلادی ریچارد استالمن که رئیس بنیاد نرم افزار های آزاد بود پروژه گنو (GNU) را آغاز کرد. در این پروژه که یک جنبش نرمافزاری محسوب میشد برنامهنویسان با یکدیگر همکاری میکردند (این همکاری تا به حال نیز ادامه دارد).
آن زمان بیشتر ابزارهای پروژه گنو که با زبان برنامه نویسی سی و اسمبلی نوشته شده بود آماده کار بود اما تنها چیزی که کم بود وجود یک هسته مناسب وآزاد بود. حتی سیستمعامل مینیکس نیز (با
وجود در دسترس بودن متن کد آن) آزاد نبود و حق نشر مخصوص به خودش را داشت. کار در پروژه گنو به سمت طراحی یک هسته مناسب متمرکز میشد اما به نظر میرسید که برای ایجاد این هسته حداقل چند سال دیگر زمان احتیاج است.
این تأخیر برای لینوس تُروالدز قابل تحمل نبود. بنابر این خودش دست به کار شد و با الهام از کد مینیکس کار را آغاز کرد. سرانجام در ۲۵ اوت سال ۱۹۹۱ ساعت ۲۰و۵۷ دقیقه شب به وقت گرینویچ پیامی تاریخی به گروه خبری comp.os.minix ارسال شد. ارسال کننده این پیام کسی نبود جز «لینوس بندیک تُروالدز». او یک دانشجوی فنلاندی بود که آن زمان در دانشگاه هلسینکی درس میخواند.
***6
•مجوز:
هستهٔ لینوکس و اغلب بخشهای گنو تحت اجازه نامه عمومی گنو (جیپیاِل) منتشر میشوند.
جیپیال لازم میداند که تغییرات کد منبع و کارهای مشتق شده نیز تحت مجوز جیپیال منتشر شوند.