جغرافیا
***1
بزرگ ترین دریاچه جهان که در اصطلاح آن را دریا مى نامند دریاچه مازندران است. این دریاچه از دریاچه سوپریور که دومین دریاچه بزرگ دنیا است ۵ برابر وسیع تر است و عمق آن از شمال به جنوب افزایش مى یابد. عمق این دریاچه در ناحیه شمالى به طور متوسط کمتر از ۱۰ متر، در بخش میانى بین ۱۸۰ تا ۷۸۸ متر و در بخش جنوبى که آب هاى ساحلى ایران را تشکیل مى دهد به ۹۶۰ تا ۱۰۰۰ متر مى رسد. تا عمق ۱۰۲۵ مترى نیز در ناحیه جنوبى این دریاچه گزارش شده است .
***2
جهت جریان آب این دریاچه از سمت شمال غرب به جنوب شرق است. همین جهت جریان و عمق زیاد آب در سواحل ایران که باعث کندى حرکت جریان مى شود منجر به تجمع انواع آلودگى هاى این دریاچه در سواحل ایران به میزانى بیش از سواحل سایر کشورها مى شود
***3
دریاى مازندران دریایى بسته است و خروجى عمده اى جز تبخیر ندارد. در این گونه محیط هاى آبى بسته اهمیت کنترل آلودگى ها به مراتب بیش از منابع آبى است که جریان خروجى دیگرى به جز تبخیر نیز دارند. آمار نشان مى دهد که نزولات جوى در سال هاى اخیر روى دریاى مازندران ۵۰ میلى متر افزایش داشته و تبخیر از سطح آن حدود ۴۰ میلى متر کاهش داشته است.
***4
با توجه به حساسیت سطح آب دریاى مازندران نسبت به تبخیر و بارندگى شاید یکى از دلایل افزایش سطح آب دریاى مازندران نیز همین پدیده باشد .
دریاچه مازندران توسط ۵ کشور ساحلى احاطه شده است. این کشورها از نظر موقعیت جغرافیایى بین اروپا و آسیا واقع شده و همین امر موقعیت ترابرى ویژه اى براى دریاى مازندران به وجود آورده است
***5
ایران نیز در اطراف منطقه انزلى و به مقدار کمتر در قسمت هاى شرقى فلات قاره ۱۸ حوزه نفتى شناسایى کرده است اما شرایط بهره بردارى از این حوزه هاى نفتى بسیار دشوار است. این دریا، محیط زیست گرانبها ترین ماهى هاى دنیا است. در بخش جنوبى دریاى مازندران و رودخانه هایى که به آن مى ریزند یعنى سواحل مربوط به ایران ۷۸ گونه و زیرگونه ماهى یافت مى شود.
***6
مطالعات انجام شده، عواملى نظیر آلودگى هاى وارده به دریاى مازندران از طریق رودخانه هایى که از سمت خشکى به دریا جریان دارند را یکى از علل آلودگى این دریا و کاهش ماهیان شیلاتى مى دانند. رود ولگا و رودخانه هاى غرب آن که از جمهورى آذربایجان سرچشمه مى گیرند موجب هشتاد درصد از آلودگى هاى این دریا است. از دیگر عوامل آلودگى دریاى مازندران که عمدتاً منشاء دریایى دارد، عملیات بهره بردارى و اکتشاف منابع نفت و گاز است. سالانه پانزده هزار تن نفت فقط از حوضچه هاى نفتى جمهورى آذربایجان وارد این دریاچه مى شود