***2
مقدمه
طراحی شهری و شهرسازی ، به منظور ایجاد محیط مناسب جهت زندگی انسان و نظام دادن ( واقعی عملکردی) به فضای زیست او ، انجام می گیرد. همچنین جهت دستیابی به استفاده بهتر از فضای زیستی به عملیاتی به منظور ایجاد فرمی مناسب با عملکرد مناسب نیاز داریم و به مناسبت همین مباحث به دو عامل ظاهری و عملکردی بر می خوریم.
رابطۀ انسان با محیط زیست او که فرم شهر (فضایی که فعالیتهای گوناگون شهری اعم از اقتصادی و اجتماعی و استخوان بندی شهر در آن شکل می گیرد و نمایانگر زندگی تمام شهر است) را در بر دارد. عامل ظاهری است و معیاری که متناسب با آن مطرح می گردد هنری و ذهنی است . ( شهرسازی هنر است و علم است و تکنیک)
عامل شکل دهندۀ محیط زیست دربردارندۀ فعالیت های شهری است که عامل عملکردی گفته می شود و روشی که متناسب با آن اعمال می گردد علمی و گاه هنری و ذهنی است.
***3
فرم شهر می تواند در حس جهت یابی ، راحتی، امنیت ، راندمان و شکل دادن به سیمای شهر مؤثر واقع می گردد.
معمولاً فرم شهر را بر اساس شبکه ها و شریان های ارتباطی تعریف می کنند، شهر می تواند دارای فرمی ، شطرنجی، خطی و ... باشد البته فرم شهر از نظر معیارهای دیگر از قبیل جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی و ... نیز ممکن است مطرح شود مثلاً مجتمع زیستی واقع در اقلیم گرم و خشک با توجه به معیارهای خاص خود ممکن است دارای فرم و بافتی متراکم باشد و یا شهری از نظر جغرافیایی فرم و یا بافت پلکانی داشته باشد، یا ...
***4
تعریف فرم
***5
فرم مرکزی
تعدادی از فرم های ثانویه در اطراف فرم های اصلی مادر که در مرکز هستند، قرار می گیرد.
فرم خطی
یک سری از فرم های متوالی و پشت سر هم که در یک ردیف واقع شده اند.
فرم شعاعی
ترکیبی از فرم های خطی ، که نسبت به فرم مرکزی به صورت شعاعی و به سمت بیرون ، گسترده شده اند.
***6
فرم شبکه ای
مجموعه ای از فرم های مدولار هستند که به وسیلۀ یک شبکۀ سه بُعدی به هم مرتبط شده اند.
فرم مجموعه ای
مجموعه ای از فرم ها که به خاطر ویژگی بصری مشترک، یا همجواری در یک دسته، گروه بندی شده اند.
***7
فرم عناصر معماری
***8
فرم مرکزی
فرم های مرکزی مثل کُره، مخروط و استوانه، در مرکز خود نیاز به نظم هندسی و بصری غالبی دارند. این فرم ها، فرم هایی ایده آل هستند، چرا که ترکیباتی مستقل در محیط به وجود می آورند وبرتری یک نقطۀ بخصوص را در فضا بیان کرده ، یا مرکزیت یک ناحیۀ بسته را به خود اختصاص می دهند. این فرم ها نشان دهندۀ تقدس و مورد احترام بودن یک مکان هستند و برای مکانهای یادبود، از آنها استفاده می شود.