***2
فرانک گهری در سال 1929 در تورنتو متولد شد. در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی لس آنجلس و دانشگاه هاروارد تحصیل کرد قبل از اینکه به سال 1962 در لس آنجلس دفتر شخصی دایر کند از 1953 زیر نظر ویکتور گروئن، هیدئو و... دیگران کار می کرد.
وی شارح اصلی واسازی نیز شناخته شده است، عنوانی که خود، منکر آزادی آن از نظریه پردازی های رمزی پیشتاز آمریکایی است. گری، همان قدر که تحت تأثیر هنرمندان پاپ مانند روچنبرگ و اولدنبرگ قرار گرفت از معمارانی چون ایمن و گاف نیز الهام گرفته است. همه آنها از برخی جنبه های گولاژ (مصالح تازه یافت شده ای که معمولاً در هنر و معماری به کار نمی رود) بهره جستند.
***3
با کاری که گهری در مورد خانه خود در سانتامونیکا (1970) انجام داد، مجموعی از سبک های مختلف استفاده از انواع مصالح و اشکال هندسی، فلز گالوانیزه، فولاد کنگره ای، تخته، سیمان کاری نمایان و بخصوص توری های زنجیره مانند، به منصه ظهور گذاشته شد. نتیجه کار، معماری سبک پاپ بود که ونتوری آرزوی آن را داشت. جالب این است که یکی از همسایگان گهری که یک بانوی وکیل دعاوی است پس از سبکی که این معمار برای خانه خود به اجرا درآورد از این همسایه بی نزاکت به دادگاه شکایت کرده است.
***4
این معمار تقریباً تمام اصول معماری مدرن را زیر پا گذاشته و به جای آنها معیارهای دلبخاهی خویش را جانشین کرده است.
در بی معیاری معماری گهری فقط یک معیار می توان فرض کرد و آن تناقض و رد معیارهای مدرن است. شکستن فضاها، به کار بردن مصالح ارزان، زنگ زده و بی اهمیت، وصله پینه قطعات ساختمانی به جای اتصال اندیشیده و بی عیب و نقص و صاف و تمیز از مشخصات بارز آثار این معمار است.
***5
گهری با معماری و ساختمان از روی طرحهای نقشه های از پیش اندیشیده و معین موافقتی ندارد زیرا به اعتقاد وی چنین معماری به نوعی تقید راه می برد که سرزندگی و خلاقیت را از معماری می گیرد. لزوم تهیه نقشه های دقیق از این روست که طراح و سازنده شخصی واحدی نیست از همین روی وی مریدان و شاگردان خود را تشویق می کند که خود دست بکار شوند یا در ساختن نطارت کامل داشته باشند. ضمن ساختن به بسیاری نکات می توان پی برد و می توان طرحهای فی البداهه آفرید.
***6
از جنبه های فلسفی معماری گهری نیز غافل نباید بود وی معماری خود را به حالت ناتمام و در حال شدن باقی می گذارد.
آیا این از کیفیات عمده زندگی نیست؟ آیا در روزگار ما با این همه دگرگونیها هنوز می توان به ارزشها و معیارها بصورت ثابت و پایدار معتقد بود؟
کسانی که آثار گهری را آثاری نامأنوس می بینند، فراموش کرده اند که این عدم انس را، پیش از این؛ در این دنیا فراکتال دیده اند، اما نیک درنیافته اند. کارهای این معمار بازی با احجام، رمزگشایی احجام تاخورده ایست، که خود، بسی اسرارآمیز می نماید.
***7
مجله تایمز، موزه گوگنهایم بیلبائو فرانک گهری را (که وی را به شهرت جهانی رساند) مهمترین اثر معماری قرن بیستن دانسته و چالز جنکس منتقد بزرگ،از آن در کنار کلیسای عجیب رونشان، «شاهکارلوکوربوزیه» به عنوان مؤثرترین کار معماری زمان ما نام می برد.
از منظر شهرسازی نیز کارهای گهری تأمل عمیقی می طلبد. این آثار در قلب شهرهای امروز که دارای چیدمان کاملاً یکنواخت هستند، چون موسیقی ناهمگون و البته موزونی تجلی می کند و مانند نگین درخشانی، متمایز از دیگر فضاهای شهریست. خصلتی که فقط در آثار عظیم قابل رؤیت می باشد.
***8
معماری گهری چون دیگر آثار برجسته هنری، بصیرتی آزاد می طلبدتا قدم به قدم نگریسته شود و به نحو شایسته ای مورد تأویل قرار گیرد.
از لحاظ مبانی نظری و شاکله ساختاری و کارهای اجرایی او به روند خاصی وابستگی نداشت. تعداد کارهای او محدود بوده و همچنین چند پروژه اش به اجرا درنیامد.
***9
•معماری دیکانستراکشن
دیکانستراکشن در فارسی به ساختارزدایی، شالوده شکنی، واسازی، بنیان فکنی، ساختار شکنی و بن فکنی ترجمه شده است.
مکتب فکری دیکانستراکشن توسط ژاک دریدا (1930) فیلسوف معاصر فرانسوی، پایه گذاری شد. دریدا با ساختار هستیم، از متغیرها غافل می مانیم، فرهنگ و شیوه های قومی هر لحظه تغییر می کند، پس روش ساختارگراها نمی تواند صحیح باشد.
از نظر دریدا فلسفه غرب دچار نوعی ورشکستگی است و در حال حاضر پویایی خودش را از دست داده است.
***10
به عقیده دریدا، یک متن هرگز مفهوم واقعی خودش را آشکار نمی کند، زیرا مؤلف آن متن حضور ندارد و هر خواننده و یا هر کس که آن را قرائت کند، می تواند دریافتی متفاوت از قصد و هدف مؤلف داشته باشد. «نوشتار مانند فرزندی است که از زهدان مادر (مؤلف) جدا شده. هر خواننده ای می تواند برداشت خود را داشته باشد.»
از نظر دریدا، نوشتار ابزار خوبی برای انتقال مفاهیم نیست و یک متن هرگز دقیقاً همان مفاهیمی را که در ظاهر بیان می کند، ندارد. متن به جای انتقال دهنده معنا، یک خالق است. به هیمن دلیل در بینش دیکانستراکشن، ما در یک دنیای چند معنایی زندگی می کنیم. هر کس معنای و استنباطی متفاوت با دیگران از پدیده های پیرامون خود قرادت می کند.