***1
دختر اصف خان به نام ارجمند بانو بیگم با پسر جهانگیر موسوم به شاهزاده خرم (شاه جهان ) ازدواج کرد
گفته اند جهان همسرش را بسیار دوست داشت و در همه سفرها از جمله سفرهای جنگی نیز او را همراه خود میبرد.
در راه جنگ با حاکم افغانی دکن ارجمند بانو دچار بیماری شدیدی می شود که امیدی به زنده بودنش نبوده شاه خود را به همسرش می رساند واز وی می خواهد هر چه در دل دارد بگوید و وی دو وصیت می کند 1) بعد از وی با کس دیگری ازدواج نکند 2) برای وی ارامگاهی جالب و کامل و عجیب و غریب بسازد
***2
تقسیم بندی عرصه های تا ج محل
عرصه تجاری( چهارسو بازار)
عرصه انتقالی ورابط (میدان جلو خان)
عرصه آرمانی وبهشت گونه (باغ)
عرصه نهایی وغایی(عمارت مزار)
سبک شناسی معماری ایرانی –پیر نیا)
تاریخ هنرمعماری ایران در دوره اسلامی-محمد یوسف کیانی
هنر و معماری اسلامی ایران-لطیف ابوالقاسمی
***3
اصول طراحی تاج محل
1)اصل سلسله مراتب
***4
عرصه تجاری( چهارسو بازار)
در جبهه جنوبی میدان جلو خانه فضایی مستطیل شکل وجود داشت که از دو راسته بازار متقاطع و چهار سرا (کاروانسرا) تشکیل شده است. این عرصه چهار دروازه ورودی در امتداد هر یک از چهار راسته بازار داشته است.
***5
عرصه انتقالی ورابط (میدان جلو خان)
جلو خانه یا به اصطلاح رایج در ان زمان چوک خانه (میدان جلو خان) عرصه یا فضایی بود که غالبا در جلوی ورودی بسیاری از فضاهای معماری به ویزه بناهای بزرگ و عمومی ساخته میشد .
جلو خان تاج محل عرصه ای مستطیل شکل است که دروازه با شکوه ورودی باغ و مزار در وسط جبهه متصل به باغ قرار دارد.
***6
عرصه آرمانی وبهشت گونه (باغ)
باغ عرصه ای کاملا مشخص و متمایز از عرصه ها دارد. فرم ان مربع شکل که یکی از شکلهای مهم و مقدس در فرهنگ طراحی معماری ایرانی است. عرصه باغ نیز با طرح چهار باغ که یکی از مهمترین الگوهای طراحی باغ ایرانی است ساخته شده است.
بهترین و کاملترین شکل چهار باغ اجرا شده که عرصه ای مربع شکل ( یا به شکل مستطیل) توسط چهار معبر یا خیابان به چهار قسمت مربع مستطیل تقسیم میکند . هر یک از چهار مربع به دست امده نیزدوباره به چهار قسمت تقسیم میشود و این روند تا جای ممکن ادامه می یافت.
عرصه باغ تاج محل در چهار مرحله به مربع های کوچکتر تقسیم شده است و فضای هر سطح را با درختان و گل های متنوع پوشانده بودند
***7
عرصه نهایی و غایی(عمارت مزار)
عرصه مزار سطحی مستطیل شکل را در بر میگیرد که همه عناصر عرصه مزار در روی این کرسی است در وسط این کرسی یک کرسی دیگر برای بالاتربودن مزار ساخته شده است .
ساختمان مزار با طرح هشت بهشت طراحی و ساخته شده است هشت بهشت یا هشت جنه نام نوعی طرح معماری است که بر اساس ان بطور معمول در وسط نقشه بنا یک فضای مرکزی غالبا گنبدی شکل وجود دارد که از مرکز ان چهار محور تقارن عبور میکند . دو محور تقارن متقاطع به شکل بعلاوه(+) که غالبا در امتداد ان ها و لبه های بیرونی بنا چهار ایوان یا پیشطاق بزرگ قرار دارند. دو محور تقارن متقاطع به شکل ضربدر(*) از مرکز بنا میگذرد که غالبا چهار ایوان کوچکتر نیز در امتداد انها و در لبه بیرونی بنا ساخته میشد.