***2
سه دیدگاه مرتبط به هم (سازمان غیر رسمی، جو سازمانی و فرهنگ سازمانی ) که دارای بعضی خصوصیات مشترک هستند برای تجزیه و تحلیل خصوصیات محل کار بررسی می شوند.
سازمان غیر رسمی:
یک سیستم روابط بین شخصی که به خودی خود در داخل همه سازمانهای رسمی با عمل و عکس العمل اعضا سازمان با یکدیگر، شکل می گیرد.
***3
•کارکردهای سازمان غیر رسمی در مدارس
آنها به عنوان وسایل ارتباطی اثربخش
2. به عنوان ابزار همبستگی
3. و به عنوان مکانیسمهایی برای حفظ درستکاری فردی عمل می کنند.
سازمان غیر رسمی در مدارس برای مدیران اهمیت دارد زیرا که به عنوان یک وسیله ارتباطی برای همبستگی و حفظ سلامت شخصیت معلمان عمل می کند.
***4
جو یا اقلیم سازمانى، اصطلاح وسیعى است که به ادراک معلمان ازمحیط عمومى کار در مدرسه اطلاق شده و متاثر از سازمان رسمى، غیر رسمى،شخصیت افراد ورهبرى سازمانى است. (هوى و میسکل)
ویژگی های درونی که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز ساخته و روی رفتار افراد آن تاثیر می گذارد، جو سازمانی نامیده می شود. این جو سازمانی به وسیله ادراکات کارکنان و توصیف های آنان از ویژگی های درونی سازمان سنجیده می شود. ( هالپین و کرافت )
جو یک مدرسه می تواند تقریبا شخصیت مدرسه در نظر گرفته شود؛ یعنی، نسبت جو به
سازمان، مثل شخصیت به فرد است.
سه مفهوم مهم جو مدارس:
1. رفتار معلم – مدیر: باز تا بسته
2. سلامت سازمانی مدرسه ( پویاییهای سازمانی: سالم تا غیرسالم )
3. جهت گیری کنترل دانش آموزان ( قیمی به انسانی )
***5
1. رفتار معلم – مدیر: باز تا بسته
جو باز: مدارس با جو باز، دارای عدم تعهد پایین، موانع و محدودیت کم، نشاط و صمیمیت بسیار زیاد، این ترکیب جوى را پیشنهاد مىکند که هم مدیر و هم معلمان رفتارصحیحىدارند.
جو بسته: داراى ویژگیهاى متضاد با جو باز است. اعتماد و نشاط در آن کم و عدم اشتغال به کار زیاد است. مدیر و معلمان خود را مشغول نشان مىدهند، مدیر بر مسائل بىاهمیت، راهوار و غیرضرورى تاکید مىکند و معلمان با همین تاکید مدیر کمترین همکارى را دارند و رضایت کمترى نشانمىدهند.
•
جو پدرانه: یک محیط اجتماعی را نشان می دهد که در آن مدیر سخت تلاش می کند ولی متاسفانه تلاش او بی تاثیر است. معلمان کار زیادی بر دوش ندارند ولی به خوبی با هم کنار نمی آیند و به تشکیل گروههای رقیت گرایش دارند.
جو خودمختار: جوی است که تقریبا آزتدی کامل را برای معلمان به منظور هدایت کارشان و ارضاء نیازهای اجتماعی مطابق میلشان توصیف می کند. در این جو روحیه و صمیمیت نسبتا بالا هستند و عدم جوشش یا بازدارندگی کمتری وجود دارد. مدیر مدرسه اگرچه سختکوش است ولی در ارتباط با نظارت نسبتا کناره گیر و آسان گیر است. مدیر به طور نسبی مراعات معلمان را می کند.
جو کنترل شده: اشاره به جو پرکاری دارد که به زیان زندگی اجتماعی اعضا تمام می شود. با وجود این روحیه بسیار بالاست، معلمان در کارشان فعال و متعهدند اما تکالیف بیش از حد دارند و تعامل شخصی کمتری دارند. مدیر مدرسه به اندازه کافی سختکوش است تا مطمئن شود کارها به خوبی پیش می رود اما الگویی برای تعهد و وفاداری برای معلمان نمی باشد. در یک مدرسه با جو کنترل شده اساسا تاکید بر تولید بالا، بازدارندگی بالا و صمیمیت پایین است.
جو آشنا: نشان دهنده جوی است که در آن روابط اجتماعی مطلوب به زیان انجام کارها تمام می شود. معلمان در ارتباط با کار یکدیگر نمی جوشند اما در ارتباط با زندگی اجتماعیشان با هم صمیمی هستند. مدیر مدرسه اگرچه در سطح شخصی بسیار ملاحظه گر است ولی به هیچ وجه کناره گیر نیست، بر بهره وری تاکید نمی کند و بر انجام کار نیز نظارت ندارد. به طور خلاصه محیط مدزسه بسیار دوستانه است لیکن معلمان فعالیت اندکی دارند.
***7
2. سلامت سازمانی مدرسه
( پویاییهای سازمانی: سالم تا غیرسالم )
ماتیو مایلز » یک سازمان سالم را به عنوان سازمانی تعریف می کند که نه تنها در محیط خود دوام می آورد بلکه در یک برهه زمانی طولانی نیز به طور کافی سازش کرده و تواناییهای بقاء و سازش خود را به طور مداوم توسعه داده و گسترش می دهد.
تالکوت پارسونز » معتقد است که همه سیستمهای اجتماعی، اگر قرار باشد که رشد و توسعه یابند، باید درحل چهار مشکل (AGIL )موفق باشند:
مشکل کسب منابع کافی و سازش با محیط خود Adaptation )
مشکل تعیین و اجرای هدف (Attainment Goal )
مشکل نگهداری وحدت در داخل سازمان (Integration )
مشکل ایجاد و حفظ ارزشهای منحصر به سیستم (Latency )