***4
lمقدمه
آفتابگردان زراعی گیاهی است یکساله که به فامیل کمپوزیته (مرکبه) تعلق دارد. جنس هلیانتوس 49 گونه و 19 زیرگونه را شامل میشود که 12 گونه آن یکساله و 37 گونه آن چند ساله است.
تمام گونههای بومی نیمکره غربی بوده و با طیف وسیعی از خاستگاههای متنوع تطابق یافتهاند.
در طی قرن هیجدهم و نوزدهم بیش از 200 گونه از جنس هلیانتوس توسط مولفین مختلف معرفی شد. در اوائل قرن بیستم واتسون به نگارش یک تکنگاری جهت معرفی جنس هلیانتوس پرداخت. او 108 گونه و از جمله 40 گونه را که به تازگی طبقهبندی شده بودند، ناگذاری نمود.
***5
lتطبیقپذیری و ویژگیهای فیزیولوژیک آفتابگردان
وراثت و محیط نظیر هر زراعت دیگری در عملکرد آفتابگردان نقش تعیینکنندهای دارد. وراثت بیش از محیط قابل کنترل است. زیرا وقتی که رقمی اتخاب میشود، از نظر ژنتیکی تحت کنترل بوده و تثبیت گردیده است، ولی تا حدودی قابل کنترل است. در بسیاری از مناطق معتدل جهان، آفتابگردان بیش از هر نوع نباتی دیگر روغن در هکتار تولید میکند. اغلب ارقام زراعی ظرفیت محصولدهی بیش از 3000 کیلوگرم در هکتار را دارند. اما متوسط عملکردها در بیشتر مناطق یا کشورهای مختلف جهان ار 1500 کیلوگرم در هکتار کمتر است. بنابراین آشکار است که در روشهای جاری تولید، محصیط به حد کافی کنترل نمیگردد تا امکان دهد عملکرد به ظرفیت محصول دهی زراعی برسد.
***6
lنور و فتوسنتز
آفتابگردان نیاز به نور فراوان دارد. آفتابگردانهایی که در سایه رویانده شدند و 40% نور طبیعی را دیافت داشتهاند، عملکردشان تا حدود 60% کاهش یافت. برگهای آفتابگردان نسبت به زاویه تابش خورشید نورگرایی دارد. متوسط دریافت نور آفتاب در حالت عادی 9% بیشتر از حداکثر دریافت نور در حالت ثابت برگهاست.
زراعت هایی نظیر ذرت و سورگوم دارای شدت فتوسنتزی متجاوز ار 50 میلیگرم co2 در هر دسیمتر مربع در ساعت در شرایط بهینه هستند، ولی برگهای آفتابگردان شدت متوسط فتوسنتز و یا بالای خود را در تغییرات وسیعی از حرارت و نور حفظ میکنند.