***2
جنرال الکتریک، تولید کننده اولین موتور جت در ایالات متحده
به علت سابقه طولانی و گسترده شرکت جنرال الکتریک در ساخت توربوسوپرشارژرها برای نیروی هوایی آمریکا، این شرکت انتخابی منطقی برای ساخت اولین موتور جت آمریکایی به نظر می رسید. در سال 1941، نیروی هوایی آمریکا منطقه لین در ماساچوست آمریکا را که مرکز تولید موتورهای شرکت جنرال الکتریک بود، برگزیده و این شرکت را به ساخت اولین موتور جت در این کشور بر پایه و اساس موتور جت ساخت سر فرانک ویتل انگلیسی موظف نمود. شش ماه بعد، در 18 آوریل 1942، مهندسان شرکت جنرال الکتریک موتور I-A را با موفقیت تست کردند. در اکتبر 1942، در میوروک درای لیک در ایالت کالیفرنیا، هواپیمای تاریخی بل اکس پی-59 ای توسط دو موتور I-A تجهیز شده و به این گونه بود که ایالات متحده آمریکا وارد عصر جت گردید.
موتور I-A از سیستم کمپرسور گریز از مرکز (انواع ابتدایی کمپرسور) که تا حدود دو سال بعد تمام موتورهای ساخت جنرال الکتریک برای عملیات متراکم سازی از آن استفاده می کردند، بهره می برد. استفاده از کمپرسور گریز از مرکز پس از تولید موتور J-33 با قدرت تولیدی 4000 پوند پایان یافت. موتور J-33 موتوری بود که در اولین هواپیمای جنگنده عملیاتی آمریکایی P-80 شوتینگ ستار، که رکورد سرعتی معادل 996 کیلومتر بر ساعت را بر جای گذاشت، به کار می رفت. قبل از پایان سال، موتور J-35 هواپیمای داگلاس D-558 سکای ستریک را به رکورد 1046 کیلومتر بر ساعت رساند و رکورد قبلی را که توسط هواپیمای شوتینگ ستار ثبت شده بود، شکست. موتور J-35 اولین موتور توربوجتی بود که از سیستم کمپرسور محوری یا طبقه ای- کمپرسوری که بعد از آن تا به امروز در تمام موتورهای ساخت جنرال الکتریک بکار رفته است بهره می‌برد. بعد از همه مسائل، شرکت جنرال الکتریک تصمیم به ساخت موتور جت کاملاً جدید و با طراحی نوین گرفت که نتیجه همان موتور J-47 بود که این شرکت را دوباره در مسیر تولید موتورهای جت قرار داد.
***3
. تقاضا برای در اختیار گرفتن موتور J-47 برای مجهز کردن تمام هواپیماهای خط مقدم ایالات متحده، به خصوص هواپیمای F-86 سابر، به این معنی بود که مرکز تولید جنرال الکتریک که در منطقه لین در ماساچوست قرار داشت، تکافوی تولید این تعداد موتور را نمی کرد، در نیاز شرکت جنرال الکتریک به ساخت مرکز تولید دومی شدت پیدا کرد. در نتیجه شرکت جنرال الکتریک مرکزی را در شهر سین سیناتی، همان جایی که موتورهای پیستونی کارخانه برادران رایت در طی جنگ جهانی دوم ساخته شدند، برای ادامه تولید برگزید.
این موتور با تولید خود دو افتخار اصلی را کسب نمود که اولین مورد آن به این صورت بود که این موتور اولین موتور توربوجتی بود که اجازه برای کاربردهای مسافربری بین شهری یا کشوری را از سوی مؤسسه هوا فضای سیویل ایالات متحده دریافت داشت و دیگر افتخار آن این بود که اولین موتوری بود که از یک سیستم کنترل شده الکتریکی پس سوز برای تقویت نیروی کشش آن سود می جست. در سال 1951، شرکت جنرال الکتریک رسماً اعلام داشت که این شرکت بزرگترین مرکز تولید موتورهای جت در سراسر جهان، چه در صلح و چه در جنگ خواهد بود. در سال 1954، تصمیم بر آن شد که کارخانه موجود در شهر سین سیناتی، اون دیل، به مرکز تولید موتورهای جت در کلاس اندازه بزرگ و مرکز ابتدایی یعنی لین در ماساچوست، به مرکز تولید موتورهای جت کلاس کوچکتر مبدل شود.
امروزه شرکت حمل و نقل هوایی جنرال الکتریک، با بودجه ای برابر با 97/10 بیلیون دلار در سال 2003، عملیات طراحی، گسترش، ساخت و تولید موتورهای جت را در طیف گسترده ای شامل موتورهای نظامی، تجاری، مسافربری و ... انجام داده و پیشتاز در عرضه خدمات تعمیر و نگهداری موتورهای ساخته این شرکت است.
***5
موتور جت ENGINES/POWER PLANTS
موتور هواپیما، مثل همه موتورها، دستگاهی است که نیروی مکانیکی تولید می کنند. این نیروی مکانیکی که خود توسط انرژی حاصله از احتراق سوخت و هوا به دست می آید، عبارت از همان نیروی محرکه motive force یا نیروی کشش thrust force است که هواپیما را در زمین و هوا به پیش می راند.
موتور هواپیما، قبل از هر چیزی، باید به آسانی روشن و خاموش شود و در صورت روشن بودن، باید از حالت کار درجا یا ساکن idle گرفته تا حداکثر سرعت maximum speed به طور مرتب، یکنواخت و روان کار کند و از هر لحظه بادوام و قابل اعتماد باشد. بعلاوه، موتور باید تا جائی که ممکن است سبک، ساده و در عین حال پر قدرت و کارآ بوده و کنترل و نگهداری آن نیز کاملاً راحت و ارزان باشد.
تعداد، وزن، اندازه و قدرت موتور، به نوع اندازه، وزن و مأموریت خاص هواپیما بستگی دارد. به همین جهت هواپیمائی، ممکن است فقط یک موتور و هواپیمای دیگری ممکن است دو، سه، چهار و یا حتی هشت موتور داشته باشد. موتور هواپیمای تک موتوره معمولاً در وسط یا زیر بدنه و یا در روی دماغ آنها کار گذاشته شود. موتورهای هواپیماهای دو موتوره معمولاً در زیر بال ها، یا در دو پهلوی بدنه و یا در دو طرف سکان عمودی آنها نصب می شوند. موتورهای هواپیماهای سه موتوره غالباً هر سه در روی سکان عمودی و یا یکی در آنجا و دوتای دیگر روی بال ها سوار می شوند. موتورهای سایر هواپیماهای چند موتوره، بسته به تعداد و اندازه خودشان و نیز بسته به مدل یا احتیاج هواپیماهایشان، ممکن است در داخل بدنه، در میان بال ها، در زیر بال ها، در روی بال ها، بین سطح روئین و زیرین بال ها و یا در روی دم تعبیه شوند. (شکل 77)