***3
مقدمه
وقتی قرار است نگاه گذرایی به تاریخ فوتبال بیندازیم، نمیتوانیم از ذکر برخی مطالب بدیهی صرفنظر کنیم وگرنه چه کسی نمیداند این همان بازی است که میان دو گروه ۱۱نفره در زمینی مستطیل شکل انجام میشود.
هدف بازی این است که هر تیم بکوشد توپی را وارد دروازهی حریف کند.
تاریخ نگاران پیشینه توپ بازی با پا را در هزاره سوم پیش از میلاد مسیح در چین سراغ دارند. در سدههای میانه، بازیهای مشابهی با توپ در اروپا رایج بوده و رقابتهایی نیز میان تیمهای محلی در انگلیس، فرانسه و ایتالیا انجام میشده است.
در آن زمانها اهالی یک روستا میکوشیدند توپی را از دست اهالی روستای دیگری بگیرند و به بیرون از منطقه آنان بیندازند، اما آنچه ما امروز به عنوان فوتبال میشناسیم، در میانههای سده نوزدهم میلادی در مدرسههای انگلیسی پدید آمده است.
توپ بازی در این کشور چنان رایج شده بود که دست اندرکاران این ورزش به فکر ایجاد قواعد مشخصی برای آن افتادند. در حالی که در شهر راگبی، پرتاب توپ با دست مجاز شناخته شد و رفته رفته بازی راگبی را به وجود آورد، در مدارس شهر کمبریج توپ بازی تنها با پا مرسوم بود.
***4
در همین شهر بود که در سال ۱۸۴۸نخستین بار قاعدهها و روش بازی فوتبال، تدوین شد. قواعدی که تقریبا تا به امروز معتبر ماندهاند: زمین بازی باید به طول ۱۱۰و عرض ۷۵متر باشد، درازای دروازه هفت متر و ۳۲سانتیمتر و بلندی آن دو متر و ۴۴سانتیمتر باشد و حتی توپ بازی که آن هم باید دورش ۶۸تا ۷۰سانتیمتر و وزنش ۴۱۰تا ۴۵۰گرم باشد.
جالب است بدانیم که انگلیسیها از روی مختصر شده همان "انجمن فوتبال" در شهر کمبریج ( (football associationبه این بازی "ساکر" ( (soccerمیگویند.
جالب تر اینکه چون وقت فراغت شاگردان مدرسههای شبانه روزی در کمبریج یک ساعت و نیم بوده، این مدت زمان را هم برای بازی فوتبال در نظر گرفتهشد.
دیری نپایید که بازی فوتبال به سرعت از انگلیس به کشورهای دیگر رسوخ کرد و با چنان استقبالی در سراسر جهان روبهرو شد که سازماندهندگان از همان آغاز قرن بیستم به فکر برگذاری مسابقات بینالمللی افتادند.
برای نخستین بار این مسابقات در سطح جهانی در اروگوئه انجام شد و میزبان مسابقات برنده جام جهانی گردید.
جام، به افتخار یکی از مسوولان فدراسیون فوتبال فرانسه که در شناساندن و گسترش این بازی نقش حساسی داشت، "ژول ریمه" نام گرفت.
این جام طبق قانون برندگان جام جهانی در سال ۱۹۷۰برای همیشه به تصاحب کشور برزیل درآمد و از آن به بعد "جام جهانی" ( (world cupنامیده شد.
از همان سال ۱۹۳۰مسابقات جام جهانی، هر چهار سال یک بار در کشوری دیگر برگزار شده، به استثنای سالهای ۱۹۴۲و ۱۹۴۶که همگان طی آنها درگیر جنگ جهانی دوم بودند. با این حساب، امسال هجدهمین دوره مسابقات جام جهانی است که در آلمان برگزار میشود.
***6
تاریخچه فوتبال در ایران
شاید بتوان گفت که فوتبال به همراه پیدایش و خرید و فروش نفت در جنوب ایران به این کشور آمد.
نخست انگلیسیها فوتبال را در سال ۱۸۸۳میلادی به هند بردند و ۹سال بعد از آن، حتی مسابقاتی هم در آنجا برگزار شد که برنده آن به دریافت جام نایل میآمد.
انگلیسیهایی که نخست در شهر "مسجد سلیمان" چاه نفت زدند، فوتبال را برای تفریح، به افراد محلی یاد دادند و از قرار معلوم از سال ۱۹۰۸در جنوب ایران رایج کردند.
پس از جنگ جهانی اول، فوتبال در مدارس خارجی از جمله کالج آمریکایی ها بازی میشد و همین بازیها بود که رفته رفته به ترتیب مسابقاتی میان اعضای سفارتخانههای خارجی انجامید.
در سال ۱۹۱۹میلادی ( ۱۲۹۷شمسی) نخستین تیم فوتبال ایرانی در تهران تشکیل شد.
اولین فوتبالیست ایرانی که توانست به تیم های فوتبال خارج از کشور راه یابد، "حسین صدقیانی" بود که در تیمهای فنرباغچه ترکیه و راپید وین اتریش عضویت داشت، تیمهایی که هنوز هم نامدار و با اعتبار هستند.
صدقیانی کسی بود که فوتبال از نوع امروزی آن را به ایران آورد و به جوانان آن روزها آموزش داد.
پس از تشکیل تیمهای باشگاهی در تهران و شهرهای بزرگ دیگر، سرانجام در شهریور ۱۳۲۰شمسی تیم ملی ایران در تهران تشکیل شد و نخستین بازی خود را در کابل در برابر تیم افغانستان انجام داد که بدون گل با نتیجه مساوی پایان یافت.