***4
q مقدمه :
میدان نفتی ابوذردر75کیلومتری غرب جزیره خارگ درخلیج فارس واقع شده است و تاسیسات بهره برداری آن از سه مجموعه AA،AB و AC تشکیل میشود که تولید نفت و گاز ،فراورش نفت و شیرین سازی گاز در آنها صورت می پذیرد . مجموعه AB در وسط میدان قرار دارد و مجموعه AA به فاصله 3232 متری و در موقعیت جنوب شرقی و مجموعه AC به فاصله 6865 متری و در موقعیت شمال غربی نسبت به مجموعه AB قرار دارند .نفت خام پس از فرآوری در سکو هایAA و AC از طریق دو خط لوله زیر دریایی ”24 به سکوی AB وارد میشود و بدون آنکه وارد سیستم فرآوری سکوی AB شوند بطور مستقیم به خط لوله زیر دریایی ”24 که از AB به جزیره خارگ میرود متصل میشوند .
***5
میدان نفتی ابوذر :
این منطقه در حال حاضر قابلیت تولیدی حدود 195000 بشکه نفت خام در روز از تعداد 70حلقه چاه باز ( از 117 حلقه چاه حفر شده ) را دارا می باشد.
برنامه توسعه میدان نفتی ابوذر با بکارگیری ترکیب دستگاه های حفاری مورب (Slant Rig) و سکوی حفاری پایه دار (Jack Up Rig) و حفر چاههای زاویه دار و افقی همواره در دستور کار بوده و ادامه دارد.
این مخزن در لایه غار و در عمق 2800 فوتی از سطح دریا دارای هیدروکربن است که از نظر زمین شناسی مربوط به دوره Oligo Miocene میباشد. ابعاد مخزن تقریباً به طول و عرض 8×24 کیلومتر و قطر لایه نفت ده حدود 150 فوت می باشد. نفت ترش غلیظ با درجه مرغوبیت حدود 27 API از لایه غار (Char Formation)تولید میگردد.
میزان نفوذ پذیری مغزه این لایه حدود 5/2 دارسی و تخلخل آن %30 می باشد. قسمت فوقانی حدود 60 فوت گاز و قسمت تحتانی آن آبده و فعال است.
لایه شنی غار بصورت شن بسیار سست است که سیستم بخصوص بهره برداری از آن را ایجاب میکند.
البته در اکتشافات و حفاریهای جدید قابلیت تولید نفت و گاز از لایه های Asmari (1حلقه چاه)، Damam (2 حلقه چاه)و Burgan (2حلقه چاه)نیز مشخص شده است.
***8
مجموعه AB :
مجموعه AB شامل :
سکوهای سر چاهی A11,A15,A16,A18 ، سکوی بهره برداری AB ، سکوی بهره برداری AB قدیم ، مشعل و پل های ارتباطی ، سکوی جمع آوری گازها GCP ، سکوی اسکان LQ ، خطوط لوله زیر دریایی مابین چاهها ی اقماری و سکوهای بهره برداری و خارگ، و همچنین کابلهای زیر دریایی انتقال برق فشار قوی به سکوهای AA و AC و چاههای اقماری میباشد.
این مجموعه دارای 45 حلقه چاه بوده که 35 حلقه آن تولیدی می باشد.
***9
qبخش دوم :
چاهها :
تولید از یک چاه به معنای آوردن سیال از سازند به داخل چاه و از چاه به سطح زمین است . سیال تولیدی باید با نرخ تولید و فشاری به سطح آورده شود تا بتواند در تاسیسات فرآورش سطح زمین جریان داشته داشته باشد. چاههای تولیدی سکوی ابوذر عبارتند از: سکوی A11 و سکوهای اقماری (A15,A16,A18 ) میباشند .که مجموعا 44حلقه چاه ،35 حلقه چاه باز،2حلقه چاه بسته و 7 حلقه چاه بی بهره را شامل میشوند.از آنجائیکه در میادین عظیم نفتی حتی یک مقدار تراکم پذیری بسیار ناچیز منجر به تولید قابل توجهی از نفت می شود بنابراین عملیات تزریق گاز بسیار مورد توجه قرار میگیرد.با این وجود بر روی تمامی سکوها،چاههای گازی حفاری شده که در جدول ذیل معرفی گردیده است.
***10
شرح سیستم :
مخلوط نفت خام،گاز و آب تولید شده از چاهها، از طریق تیوب میانی بافشاری که دارد Flow کرده و به سطح زمین می آید و بعد از عبور از X-Mass Tree وارد فلولاین ، ”6 شده ودر مسیرپس از تنظیم میزان جریان چاه به توسط CHOCK وارد قسمت Manifold چاهها میشود.
هنگامیکه جریان نفت از چندین چاه به هم آمیخته میشود و به یک واحد بهره برداری منتقل میشود نیاز به نصب یک چند راهه برای تغییر مسیر جریان چاه به هدر مرتبط با تفکیک گر میباشد.در واقع منیفولد به مجموعه شیرها تا قبل از ورود به تفکیک گر را شامل میشود . لاین ”6 بعد از چوک بادی در منیفولد به دو هدر اصلی و هدر تست متصل میشود، در واقع کلیه چاهها در ارتباط با هدرها، هم فشار میشوند .
دو هدر اصلی بصورت لاین ”16 ، و هدر تست ”8 از سکویA11 که در مجاورت مجموعه AB واقع شده از طریق پل ارتباطی جهت فرآورش وارد کارخانه میشود .
از طرفی چاههای سک وهای اقماری هر کدام با دو خط لوله زیر دریایی ”18 اصلی و ”12 آزمایش ،انتقال نفت از این سکوها به مجموعه AB را شامل میشوند که در کارخانه AB ورودی این چاهها را بصورت جداگانه در قسمت یال غربی داریم .
***11
هدر تست مربوط به ورودی اقماریها و سکوی A11 ،به منظور اینکه Production Wells را به Test Separator هدایت کنند تا چاه از لحاظ مشخصات مورد بررسی قرار بگیرد طراحی شده است و علاوه بر این بعنوان Train Production مورد استفاده میباشد.
Common Header:
در کارخانه های تفکیک گاز از نفت چند چاه از طریق لوله های جریان نفت به چند لوله ارتباط مشترک وصل میشوند تا جهت تفکیک با در نظر گرفتن ظرفیت به دستگاههای مربوطه هدایت شوند.نفت وقتی وارد این هدرها میشود از طریق این هدرها به ظرفهای مربوط منتقل میشوند.در واقع در چند راهه ارتباط مشترک یکسان سازی فشار در هدرها صورت میگیرد .
در چند راهه ارتباط مشترک ما هدرهای اصلی ”24 و هدر تست ”12را داریم که هریک از ورودیهای سکوی A11 و ورودیهای سکوی اقماری بصورت لاین جداگانه ای به این هدرها متصل شده است .لاین ورودی هر یک از سکوهای اقماری چون به صورت تک لاین اصلی میباشد در میان طبقه کارخانه به صورت U شکل به هدر ”24،( BوA) و لاین تست اقماریها پس از یکی شدن در نیم طبقه جداگانه به هدر“12، تست مرتبط شده است .
از طرفی در چند راهه ارتباط مشترک ،هدرها توسط چنگالی (رابط W شکل) به هم ارتباط دارندکه هرگاه خواستیم ظرفی را از سرویس خارج کنیم و یا نفت ظروف را بالانس کنیم میتوانیم استفاده نمائیم .
لازم به ذکر میباشد که لاین تست اقماریها در قسمت میان طبقه علاوه بر تک مسیر ارتباطی با هدر تست چند راهه ارتباط مشترک ،مسیری تعریف شده که به چنگالی ارتباط داشته باشد بمنظور اینکه اگر لاین اصلی یکی ازسکوهای اقماریها دچار مشکل باشد از طریق لاین تست و مسیر چنگالی به ظرف اصلی ارتباط داده شود .
ازطرفی هم جهت کنترل فشارهر یک از اقماریها با قرار دادن نفت لاین اصلی به مسیرتست (با توجه به خارج از سرویس بودن اسلاگ ولو تست) بتوانیم به هدرهای اصلی از چنگالی ارتباط دهیم تا نوسان در مسیر تست گرفته و مجدد به لاین اصلی بر گردانیم.(طبق تجربه )