***2
•شناسنامه درس
•نام درس: تحلیل آماری نتایج
•تعداد واحد: 3 واحد
•مقطع: دکتری شیمی تجزیه
•منابع:
•Chemometrics: Experimental Design (Ed. Morgan, Analytical Chemistry by Open Learning, ACOL, John Wiley & Sons, New York, 1991.
•J.C. Miller, J.N. Miller, Statistics for Analytical Chemistry, 1992.
•تهیه کننده: محمود پایه قدر _ پیام نور ابهر
***3
•مقدمه
•این Power Point در هفت فصل برای دانشپذیران و دانشجویان دکتری شیمی تجزیه دانشکاه پیام نور تهیه شده است.
•بر اساس کتاب J.C. Miller, J.N. Miller, Statistics for Analytical Chemistry, 1992. در 7 فصل آماده شده است.
•از منبع دوم مثال هایی آورده شده است.
•
***4
•هدف های رفتاری فصل اول
•مفهوم خطا در تجزیه کیفی و کمی درک شود.
•انواع خطا شناسایی و تعریف شود.
•مفهوم دقت و صحت در آزمایش درک شود.
•اثر مراحل آزمایش در خطای کل درک شود.
•اهمیت برنامه ریزی و طراحی آزمایش برای کاهش خطاها درک شود.
***5
•فصل اول: مقدمه
•مسائل شیمی تجزیه:
•کیفی : آیا این نمونه دارای ارسنیک است یا نه؟
•کمی: چه مقدار آلبومین در سرم خون وجود دارد؟
•آزمونهای آماری در مورد هر کدام از این مسائل متفاوت است که در مباحث بعدی به آنها توجه خواهد شد.
***6
•خطاها در تجزیه کمی
•هیچ نتیجه کمی با مقداری معین وجود ندارد مگر اینکه با خطایی قابل تخمین همراه باشد.
•برای مثال وقتی آزمایش عیار سنجی، چهار بار تکرار و حجم تیترکننده 69/24، 73/24، 77/24 و 39/ 25 گزارش شود:
•تقریب 01/0± است.
•میانگین 90/24 است.
•آیا مقدار 39/25 در مقایسه با میانگین 73/24 انحرافی است؟
***7
•مقایسه نتایج
•تجزیه گری مقدار وانادیم در فولاد را با دو روش تعیین کرده است.
•در روش اول: مقدار 04/1 با خطای 07/0
•در روش دوم: مقدار 95/0با خطای 04/0
•آیا دو مقدار متوسط بطور معنی داری از هم متفاوتند؟
•آیا یکی از این روشها دقیقتر از روش دیگری است؟ کدام نتیجه به مقدار واقعی نزدیکتر است؟
•کدام روش کمتر مستعد خطا است؟
•با آمار می توان به این سوالات جواب علمی داد.
***8
•انواع خطا
•خطا ها را می توان در سه گروه دسته بندی کرد:
•خطاهای درشت Gross error
•خطاهای سیستماتیک Systematic errors (or bias)
•خطاهای تصادفی Random errors
•خطاهای درشت: آزمایش باید تکرار شود. خرابی دستگاه ، چکه کردن بورت، سر ریز شدن ناگهانی نمونه از بوته و...
•خطاهای سیستماتیک: نتیجه حاصل همواره کوچکتر یا همواره بزرگتر از مقدار واقعی گزارش می شود.
•خطاهای تصادفی: نتایج در دو سوی مقدار میانگین یا مقدار واقعی گزارش می شود.