***2
پیشگفتار
شهرستان بجنورد یکی از مهم ترین شهرستان های استان خراسان شمالی است که دارای مردمانی سخت کوش، پاک اندیش، مهمان نواز و از نژاد آریایی هستند. اکثر آن ها مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری بوده و بهفارسی،کردی و ترکی سخن می گویند.. مهمترین صنایع دستی این شهرستان فرش و قالیچه بافی است با طرحهای کردی، ترکمنی، گلیم و جاجیم بافی (پلای بافی) است. فرش و قالیچه بافی از مهم ترین صنایع دستی این شهرستان است. اغلب قالیها و فرشهای این شهرستان با طرحهای کردی و ترکمنی بافته میشوند. گلیم این منطقه به نام ”پلای“ معروف است بافت آن به وسیله کارگاههای افقی و در روی زمین بوده وبه واسطهی رونق فرش بافی گلیم بافی و نمد مالی، رنگرزی هم رونق . دارد
آرامگاه سلطان سیدعباس، تالار آیینه، شهر تاریخی جرمگان و نارین قلعه مهم ترین بناهای تاریخی و مکان های دیدنی شهرستان بجنورد را تشکیل می
***3
پیشینه تاریخیه بجنورد
نام قدیم بجنورد در اصل «بیژن گرد» که نامی باستانی است،بوده است. از آن جا که «گرد» به معنی شهر و آبادی است، بجنورد به «شهر بیژن» معنی می شود. بیژن گرد به مرور زمان به «بوزن گرد»، «بوزن جرد» و «بجنورد» در آمده است. در شمال باختری بجنورد کنونی، تپه و آثار کهنی از شهر پیشین وجود دارد، که «بیژن یورت» یا «بیژن یورد» خوانده می شود و می رساند که همان بیژن گرد است و بجنورد پیشین در این جا قرار داشته است. این تپه را مردم «کهنه کند» (روستای کهنه) می نامند و این نام فارسی کهن، در میان مردم کرد زبان بجنورد می رساند، که پیش از صفویان، این جا به عنوان بجنورد پیشین و ویرانه ای بوده که شهر کنونی پس از آن ساخته شده است. شهر بجنورد در روزگار باستان یکی از ولایت های پارت پیشین بوده است. بعضی گفته اند پیش از صد دروازه (شهرستان دامغان)، پایتخت پارت، شهر «اساک» بوده، که آن را با بجنورد یا قوچان یکی دانسته اند. شهر بجنورد در دوران ساسانیان جزو قلمرو آنان شمرده می شده و تابع بخش خاوری استان خورآسان (خراسان) بوده است.
در سال 22 ه . ق، بجنورد و دیگر نقاط خراسان توسط مسلمانان گشوده شد و تا میانه سده 3 ه.ق، از سوی نماینده گان خلیفه بغداد اداره می شد. در 259 ه.ق، یعقوب لیث صفاری سراسر خراسان را گرفت و بجنورد جزو قلمرو و حکومت صفاری شد. سپس سامانیان بر خراسان، از جمله بجنورد دست یافتند. تیمور لنگ نیز در 783 ه.ق، بجنورد و دیگر شهرها و آبادی های این منطقه را ویران کرد. در روزگار صفوی، بجنورد به علت جایگاه مناسب طبیعی، جغرافیایی و نظامی اهمیت یافت. در زمان حکومت تولی خان -حکمران صفوی - شهر گسترش یافت و به سرعت نقش نظامی، بازرگانی و آموزشی خود را باز یافت. شاه عباس بزرگ، کردان زعفرانلو و شادلو را به این ناحیه کوچ داد. پس از صفویان بجنورد جزو قلمرو افشاریان و قاجاریان شد و حاکمان آن بیش تر از سران ایل های ساکن در این ناحیه انتخاب می شدند.
***4
مشخصات جغرافیایی بجنورد
شهرستان بجنورد، با پهنه ای حدود 17.245 کیلومتر مربع، در شمال باختری خراسان، از نظر جغرافیایی بین 20 درجه و 38 دقیقه تا 42 درجه و 36 دقیقه پهنای شمالی و 50 درجه و 57 دقیقه تا 2 درجه و 56 دقیقه درازای خاوری، در بلندی 1210 متری از سطح دریا قرار دارد. این شهرستان از شمال به کشور ترکمنستان، از خاور به شهرستان های شیروان و اسفراین، از جنوب به شهرستان های اسفراین، سبزوار و استان سمنان، و از باختر به شهرستان های گنبد کاووس استان گلستان و شاهرود استان سمنان محدود است. فاصله مرکز این شهرستان (شهر بجنورد) تا مشهد از طریق راه آسفالته 244 کیلومتر است. آب و هوای این شهرستان نیمه معتدل و مرطوب با زمستان های سرد . و تابستان های گرم است
ریزش باران از اواخر مهرماه آغاز و تا میانه آذر ماه ادامه دارد و ریزش برف از میانه آذر ماه تا پایان اسفند ماه هر سال صورت می گیرد. به این ترتیب بیش ترین درجه حرارت در تابستان 40 درجه بالای صفر و کم ترین آن در زمستان ها 15 درجه زیر صفر است. میانگین باران سالیانه آن به 250 میلی متر می رسد. مسیرهای دسترسی به :شهرستان بجنورد عبارت اند از
راه آسفالته درجه یک بجنورد – مشهد، به درازای 244 کیلومتر-1
راه آسفالته درجه یک بجنورد – تهران به درازای 700 کیلومتر-2
راه شنی بجنورد – اسفراین، به درازای 63 کیلومتر-3
***5
صنایع و معادن
صنایع موجوددرشهرستان بجنوردبهدودستهی ماشینی ودستی تقسیم می شوند. معادن سنگ های ساختمانی متعددی در شهرستان بجنورد وجود دارند. صنایع پتروشیمى بجنورد و کارخانه هاى سیمان، پتروشیمى، کارخانه آلومینا، ریخته گرى و فولاد، سیمان و صنایع تبدیلى مهم ترین صنایع این منطقه را تشکیل می دهند.
کشاورزی و دام داری
کشاورزی این ناحیه از شرایط مساعدی برخوردار بوده و فرآورده های آن گندم، جو، پنبه، تره بار، بنشن، آلو، گیلاس، آلبالو، انگور، و سیب است. آب کشاورزی از رودخانه، کاریز، و چاه ژرف تأمین می شود. دامداری نیز در کنار کشاورزی وجود دارد و به دلیل مراتع زیادی که دارد، فرآورده های آن، به ویژه روغن، پشم و پوست، علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به دیگر نقاط فرستاده می شود. فرش و قالیچه بافی با طرح های کردی و ترکمنی، گلیم و جاجیم بافی، پالاس بافی (فرش های محلی)، و … رایج است.