***4
oمقدمه
کمبود مسکن و مشکلات آن دلایل متعدد و ابعاد متنوعی دارد. مسائل اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و حتی سیاسی می‌تواند در بروز این مشکل و نیز حل آن مؤثر باشد. بررسی مشکل مسکن در دهه‌های اخیر و در کشورهای اروپائی که غالباً زمانی دچار چنین مسأله‌ای بوده‌اند، بیانگر این واقعیت است که اکثر این کشورها با بکارگرفتن روشهای صنعتی اجرای ساختمان و تولید انبوه نتایج مطلوبی بدست آورده‌اند اگر چه تولید صنعتی ساختمان برای بسیاری از جوامع راه‌حل مطلوبی بوده است ، لیکن بکارگیری چنین راه‌حل‌هایی در سایر جوامع نیازمند بررسی و توجه به شرایط خاص فنی ، اجرایی و اقتصادی آن جامعه و یا آن کشور می‌باشد. در بسیاری کشورها بعلّت عدم وجود امکانات صنعتی لازم ، عدم استقبال و توان عرضه در سطح کلان ، عدم امکان تنوع در معماری ، کاهش میزان در جاسازی و وابسته کردن هر چه بیشتر اجرای سازه به محصولات و قطعات پیش ساخته کارخانه‌ها از یک طرف و قدیمی بودن تکنولوژی‌های مرسوم ساخت کشور ها از طرف دیگر ، همچنین گران بودن هزینه‌های نصب و ترابری و حمل و نقل ، از جمله عواملی هستند که موجب عدم استقبال عمومی از این روشها شده و سرمایه گذاری‌های وسیعی را در زمینه‌های اقتصادی ، سیاسی و اجتماعی و خصوصاً فرهنگی برای رفع آن می‌طلبد . از اینرو ارتقاء تکنولوژی ساخت بومی کشور و ارائه راه‌حل هایی که اجرای آن برای عموم مردم از سهولت بیشتری برخوردار است و نیازمند وجود شرایط ، امکانات و تجهیزات پیچیده‌ای نباشد، راه حل‌های واقعی‌تر و مناسب‌تری هستند.
***5
در همین راستا کاهش وزن و هزینه ساخت سازه ها و افزایش سرعت اجرا ، همراه با بهینه‌کردن رفتار ثقلی و لرزه‌ای آنها ،همواره مد نظر مهندسین بوده است و از آنجا که یکی از مهمترین اجزای ساختمان برای رسیدن به اهداف مذکور ، سقف‌ها می‌باشند، تحقیقات و مطالعات بسیاری در مراکز علمی و دانشگاهی صورت گرفته است تا با افزایش صلبیت درون صفحه‌ای سقف‌ها و سبک سازی سقف‌ها ، موجبات کاهش نیروی زلزله و اقتصادی شدن ابعاد تیر و ستونها و بهینه شدن رفتار کلی ساختمان فراهم گردد.
سقف نیازیت
سقف کُرمیت
سقف روفیکس
سقف سیاک
سقف مجوف بادکنکی
دال های پس کشیده
***6
oسقف نیازیت
مبتکر و سازنده این سقف ، آقای مهندس نیازی می باشد که دو مقاله توسط ایشان و مهندس مهدی حاج اسماعیلی کارشناس بخش سازه مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن ، تحت عناوین زیر به چاپ رسیده است .
1-سبک سازی ساختمان با استفاده از سقف سبک نیازیت سقف نهمین همایش توسعه مسکن در ایران مهر ماه 1381 .
2-ارتقای کیفیت طراحی و ساخت سقف ساختمانهای موجود در راستای سبک سازی و بهینه سازی مصرف انرژی .
این سیستم از خانواده سقفهای تیرچه بلوک می باشد و عمده تفاوت آن نسبت به سقف های تیرچه بلوک در نوع تیرچه های آن می باشد .
متناظر با سیستم تیرچه بلوک معمولی، در این سیستم بجای تیرچه های بتنی ، از تیرچه های فولادی با جان خالی و بعبارت دیگر تیرچه خرپایی بدون بتن ریزی در تیرچه استفاده می شود و به جای بلوکهای سفالی یا بتنی ،از بلوکهای گچی به همراه بلوکهای پلی استایرن، و یا بلوکهای لیکا به همراه بلوکهای پلی استایرن ، به طولی برابر تیرهای فولادی استفاده می شود . روی بلوکهای پلی استایرن مش فولادی و در نهایت بتن به ضخامت 5 سانتیمتر اندود می شود .
***7
اجزای تشکیل دهنده نیازیت سقف
1- تیرچه های فولادی
تیرهای فولادی با جان خالی ، عضو اصلی باربر در این سیستم اند ،در ساخت این تیرها میلگرد های آجدار یا صاف با نمره های متنوع ، تسمه های فولادی و سپری استفاده می شود . مشخصات این تیرها طبق طراحی مورد نظر صورت پذیرفته ودرنقشه های اجرائی ارایه می گردد.
2-بلوک نیازیت
قسمت اعظم مواد تشکیل دهنده این بلوک را گچ تشکیل می دهد که مواد افزودنی نیز به آن افزوده می شود و وزن مخصوص بلوک را به 600 کیلوگرم برمتر مکعب می رساند.
بلوک گچی نیازیت با ضخامتهای مختلف مطابق نقشه های اجرائی درقسمت پائین تیر فولادی روی لبه تسمه ها در فاصله داخلی تیرها ( 50تا70 ) و عرض 20 تا 25 سانتیمتر درطول تیر استفاده می شود. در قسمت زیرین این بلوک عملیات نازک کاری انجام می گیرد. عمق بلوک بر حسب مشخصات سقف، متغیر است .
3- بلوکهای پلی استایرن
در نیازیت سقف علاوه بر آن که در جهت عایق بندی از یک بلوک پلی استایرن استفاده شده است ، یک لایه بلوک گچی سوراخدار نیز در زیر بلوکهای پلی استایرن اجرا شده که این لایه گچی علاوه بر عایق بودن، محافظ مناسبی برای بلوک پلی استایرن در مواقع آتش سوزی است .
این بلوک نقش پر کننده و قالب بتن دال سقف نیازیت را بر عهده دارد و البته نقشهای دیگر از جمله عایق حرارت و صدا را نیز می توان به این موارد افزود.
4- دال بتنی
ضخامت بتن دال فوقانی باید حداقل 5 سانتیمتر بوده و در این لایه بتنی، جلوگیری از ترک خوردگی در اثر تغییرات درجه حرارت و انقباض و انبساط بتن از میلگردهای حرارتی استفاده می شود .
***8
ویژگیهای سقف نیازیت
محاسن
1-تیرچه های سقف نیازیت ، بدلیل فلزی بودن ، شکننده نیستند ، حمل ونقل و انبار کردن آنها آسانتر است و ضایعات کمتری دارند و مدت زمان لازم جهت ساخت تیرچه های فلزی در مقایسه با تیرچه های بتنی کمتر است.
2-بعلت امکان استفاده از نیازیت سقف در دهانه های بالا ، محدویت های معماری در این سقف ، نسبت به سقف تیرچه بلوک کمتر شده است .
3-می توان با برش دادن بلوک پلی استایرن، لوله کشی هارا از داخل سقف و از فضای خالی تیرچه ها عبور داد، بدین ترتیب می توان ازاضافه وزنی که پوکه ریزی در سقف تیرچه بلوک به سازه تحمیل می کرد، در این سقف صرفنظر شود.
4-استفاده از دو لایه بلوک با جنس های متفاوت یعنی پلی استایرن وگچ ،هر کدام به نوبه خود در عایق نمودن سقف در برابر صدا و جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی – برودتی موثر می باشند.
5-تیرچه های این سقف نیز ، مانند تیرچه های سقف کرومیت خود ایستا بوده و بی نیاز از شمع بندی می باشد.
6-طبق نظر مبتکر سقف، این سقف، نسبت به سقف تیرچه بلوک حدود 50% سبکتر شده است. که البته ،بعلت استفاده از تیرچه های فلزی وزن سقف مقداری کمتر شده است و در ضمن سبکتر شدن سقف بعلت عبور تاسیسات از داخل سقف سازه ای اشتباه بزرگی است، چون در صورت بروز مشکل برای لوله های تاسیسات، دسترسی به آنها رابسیار مشکل و بعضا غیر ممکن می سازد.